Dlaczego zioła nie są tak popularne jak leki i czy przepisują je lekarze?
Odpowiedź na to pytanie nie jest łatwa. Wiele osób zajmujących się profesjonalnie ziołolecznictwem zwraca uwagę na fakt, że terapie bazujące na ziołach są mało opłacalne dla firm farmaceutycznych. To ma być jeden z powodów, dla których ziołolecznictwo jest mało popularne w medycynie zachodniej. Naukowcy zwracają z kolei uwagę na okoliczność, że trudno określić właściwą dawkę ziół, gdyż w zależności od materiału zawierać mogą one różne ilości substancji aktywnych. Tym niemniej, większość ziół trudno jest przedawkować w sposób wywołujący niepożądane reakcje organizmu.
Wreszcie zioła niezwykle rzadko przepisywane są przez lekarzy. To z kolei wynika z faktu, że w przypadku każdej jednostki chorobowej lekarzy obowiązuje określony schemat postępowania. Mimo to w przypadku łagodnych dolegliwości wielu lekarzy poleca właśnie napary z ziół.
Nagroda Nobla 2015 za zioła wykorzystywane w Tradycyjnej Chińskiej Medycynie
Po raz pierwszy oczy całego świata medycyny zwróciły się na starożytną medycynę chińską w 2015 r., kiedy to nagroda Nobla w dziedzinie medycyny trafiła do naukowczyni Youyou Tu. Profesor Tu od wielu lat zajmuje się badaniem działania ziół wykorzystywanych w Tradycyjnej Medycynie Chińskiej, a głównym źródłem jej wiedzy są zapiski chińskiego alchemika z okresu IV wieku. Zawierają one wiele receptur na mieszanki ziołowe, które mogą być stosowane z dużą skutecznością nawet w przypadkach nagłych i w ostrych zachorowaniach. Bardzo dokładne opisy przypadków, objawów chorobowych i efektów leczniczych stały się punktem wyjścia dla Youypu Tu do dalszych badań.
Nagroda Nobla została przyznana za odkrycie i opisanie mechanizmu przeciwgorączkowego artemizyny – substancji czynnej znajdującej się w słodkim piołunie (artemisia annua). Obecnie artemizyna jest substancją uzyskiwaną również syntetycznie i wykorzystywaną w nowoczesnych zachodnich terapiach farmakologicznych.
Tajemnice chińskich ziół
Nobel przyznany w 2015 r. i liczne wywiady, których udzieliła jego laureatka pozwoliły na rozpoczęcie dyskusji dotyczącej obiecujących efektów kuracji bazujących na tradycyjnych mieszankach ziołowych. W tym kontekście wskazuje się na efedrę - składnik aktywny ephedra sinica czyli przęśli chińskiej. Okazuje się bowiem, że jest niezwykle skuteczna w terapii układu oddechowego, a mimo to została zakazana do stosowania w medycynie na terenie USA z powodu wystąpienia kilku zgonów wiązanych z jej zażyciem.
Innym zielem, które wykorzystywane jest w TCM a budzącym ogromne nadzieje farmaceutów jest Tripterygium wilfordii (winorośl Zeusa), która skutecznie jest wykorzystywana w terapii niektórych nowotworów, zapalenia stawów a także zapobiega odrzucaniu przeszczepów organów. W chwili obecnej na Uniwersytecie Johna Hopkinsa trwają badania mające umożliwić stosowanie substancji aktywnej na szeroką skalę w medycynie zachodniej.
Skuteczność działania
O tym, że zioła są skuteczne w leczeniu wielu łagodnych schorzeń nie trzeba przekonywać. Któż z nas nie pił mięty na dolegliwości żołądkowe, nie podawał dziecku naparu z kopru lub rumianku, czy nie pił herbatki z lipy w przeziębieniu przebiegającym z gorączką? Aktywne substancje zawarte w roślinach zielnych wykorzystywali jako piersi właśnie chińscy medycy i alchemicy, i robili to z powodzeniem. Współczesne badania potwierdzają lecznicze działanie mieszanek ziołowych wykorzystywanych w Tradycyjnej Medycynie Chińskiej, a fakt, że za odkrycie związane z ich działanie w 2015 r. przyznano nagrodę Nobla a w 2019 r. i włączono TMC do Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i problemów zdrowotnych ICD-11 potwierdza, że TCM ma solidne podstawy.
Zioła mogą skutecznie zastąpić terapie lekami syntetycznymi. Ich niewątpliwą zaletą jest brak lub bardzo łagodne skutki uboczne a także trudność dotycząca przedawkowania. Zioła bywają nawet skuteczniejsze.
Należy pamiętać, że stosując określone terapie ziołowe należy zawsze zasięgnąć uprzednio porady specjalisty a w przypadku występowania jakichkolwiek niepożądanych reakcji przerwać leczenie.