Blog wpisy
Rak to jedna z najbardziej śmiertelnych chorób na świecie, a badania nad nowymi metodami jego leczenia trwają nieustannie. Jednym z naturalnych środków, które budzą duże nadzieje w terapii przeciwnowotworowej, są grzyby z rodzaju Cordyceps. Odkrycia dotyczące ich działania przeciwnowotworowego pochodzą głównie z badań przeprowadzonych w Azji, gdzie od wieków stosowano je w tradycyjnej medycynie jako remedium na różne dolegliwości, w tym choroby nowotworowe. Obecnie nauka skupia się na analizie aktywnych składników zawartych w Cordyceps, które mogą hamować rozwój guzów oraz wspierać organizm w walce z rakiem.
Kordycepina – kluczowy składnik przeciwnowotworowy
Jednym z najważniejszych związków występujących w grzybach Cordyceps jest kordycepina, czyli 3’-deoksyadenozyna. Związek ten wykazuje silne działanie przeciwnowotworowe poprzez różnorodne mechanizmy molekularne, w tym hamowanie syntezy RNA oraz DNA w komórkach nowotworowych. W badaniach nad kordycepiną udowodniono, że może ona skutecznie blokować rozwój komórek nowotworowych oraz uniemożliwiać ich migrację i metastazę.
W badaniach laboratoryjnych prowadzonych na liniach komórkowych różnych typów nowotworów, w tym raka piersi, wątroby, płuc oraz czerniaka, wykazano, że kordycepina hamuje podział komórek nowotworowych poprzez zatrzymanie cyklu komórkowego. W niskich dawkach kordycepina uniemożliwia syntezę mRNA, co prowadzi do zahamowania wzrostu komórek nowotworowych, natomiast w wyższych dawkach hamuje syntezę białek, co skutkuje apoptozą, czyli programowaną śmiercią komórek nowotworowych.
Apoptoza i autophagia w komórkach nowotworowych
Jednym z najbardziej pożądanych efektów działania przeciwnowotworowego jest indukcja apoptozy – procesu, w którym komórki są "zaprogramowane" do śmierci w kontrolowany sposób. W przypadku komórek nowotworowych mechanizm ten jest często zaburzony, co prowadzi do niekontrolowanego wzrostu guza. Kordycepina zawarta w grzybach Cordyceps może przywracać zdolność komórek nowotworowych do apoptozy, co znacząco ogranicza ich rozwój.
Dodatkowo, badania sugerują, że Cordyceps może wpływać na autophagię – proces, w którym komórki "oczyszczają się" z uszkodzonych organelli oraz białek. W przypadku nowotworów, autophagia pełni podwójną rolę: może sprzyjać przetrwaniu komórek nowotworowych w stresujących warunkach, ale jednocześnie jej nadmierna aktywacja może prowadzić do śmierci komórek. Grzyby Cordyceps są w stanie modulować ten proces, co czyni je obiecującym środkiem w terapii nowotworowej.
Działanie antyangiogenne Cordyceps
Rozwój nowotworów często wymaga utworzenia nowych naczyń krwionośnych, które dostarczają komórkom guza niezbędnych składników odżywczych i tlenu. Proces ten nazywany jest angiogenezą i odgrywa kluczową rolę w wzroście i rozprzestrzenianiu się guzów nowotworowych. Kordycepina może hamować angiogenezę, co sprawia, że komórki nowotworowe są odcinane od dostaw składników odżywczych, co prowadzi do zahamowania ich wzrostu.
W badaniach przeprowadzonych na modelach zwierzęcych wykazano, że kordycepina hamuje ekspresję czynników wzrostu śródbłonka naczyniowego (VEGF), które są kluczowe dla angiogenezy. Zmniejszenie ilości VEGF ogranicza rozwój naczyń krwionośnych, a tym samym utrudnia rozrost guzów. Dzięki temu Cordyceps może być skuteczny w terapii nowotworów, które wykazują tendencję do szybkiego wzrostu i przerzutów, takich jak rak płuc, wątroby czy jelita grubego.
Wspomaganie chemioterapii
Coraz więcej badań sugeruje, że preparaty na bazie *Cordyceps* mogą wspomagać tradycyjne metody leczenia raka, takie jak chemioterapia i radioterapia. *Cordyceps* nie tylko wzmacnia organizm, ale także redukuje negatywne skutki uboczne tych agresywnych terapii, takie jak osłabienie układu odpornościowego, nudności, wymioty czy uszkodzenie zdrowych tkanek.
Jednym z mechanizmów, dzięki którym Cordyceps może poprawić skuteczność chemioterapii, jest zwiększenie wrażliwości komórek nowotworowych na działanie leków. Badania wykazały, że kordycepina może wspomagać działanie leków cytostatycznych, co prowadzi do bardziej skutecznego niszczenia komórek nowotworowych. Co więcej, Cordyceps może również chronić zdrowe komórki przed uszkodzeniem spowodowanym działaniem chemioterapeutyków.
Przeciwnowotworowe działanie polisacharydów
Oprócz kordycepiny, polisacharydy zawarte w Cordyceps wykazują działanie przeciwnowotworowe poprzez stymulację układu odpornościowego. Polisacharydy te mogą aktywować makrofagi i limfocyty T, co prowadzi do zwiększenia odporności organizmu na komórki nowotworowe. Badania wykazały, że polisacharydy zawarte w grzybach Cordyceps mogą również hamować proliferację komórek nowotworowych oraz zmniejszać ryzyko przerzutów.
Zdolność polisacharydów do wzmacniania odpowiedzi immunologicznej sprawia, że Cordyceps może być stosowany jako uzupełnienie w terapii immunoonkologicznej, gdzie celem jest aktywacja naturalnych mechanizmów obronnych organizmu w walce z rakiem.
Przeciwnowotworowe właściwości grzybów Cordyceps stanowią nadzieję na rozwój nowych, naturalnych metod leczenia raka. Dzięki obecności takich związków jak kordycepina oraz polisacharydy, grzyby te mogą hamować wzrost i przerzuty komórek nowotworowych, a także wspomagać tradycyjne terapie przeciwnowotworowe, takie jak chemioterapia. Choć wciąż potrzeba więcej badań klinicznych, wyniki dotychczasowych badań są obiecujące i wskazują na ogromny potencjał Cordyceps w walce z nowotworami.
Źródło:
Postępy Fitoterapii 4/2011, Ewa Karpińska, Biostymulujące właściwości entomopatogenicznych grzybów z rodzaju Cordyceps. Instytut Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich w Poznaniu, Dyrektor Instytutu: prof. dr hab. Grzegorz Spychalski
