Shen w Medycynie Chińskiej

Shen w języku chińskim oznacza duch. Pojęcie to obejmuje wszystkie żywotne aktywności człowieka z pojęciem świadomości i intelektualnej stery włącznie. Shen to nie jest mistyczne pojęcie ducha w sensie religijnym. O pojęciu Shen mówimy również przy określaniu właściwości Qi, Xue, Jin-Ye i Jing. W ścisłym znaczeniu, zgodnie z fizjologią chińską, mówiąc o Shen mamy na myśli stan ludzkiej świadomości sterowany przez o.cz. serca (Xin).

Shen jest najmniej materialną formą Qi i ma charakter Yang. Swoją siedzibę ma w obiegu serca i jest tym czym różni się człowiek od zwierzęcia. Shen kon­troluje świadomość, procesy myślowe, pamięć i sen. Zaburzenia funkcji obiegu serca przebiegają najczęściej w formie zaburzeń Shen.

Powstawanie i funkcje Shen
Shen składa się z części wrodzonej i nabytej. Część wrodzoną otrzymuje osobnik od rodziców. Część nabyta powstaje przy współudziale Qi i Jing i musi być ciągle uzupełniana energetycznie z pożywienia (Shui-Gu Jing-Wei).Jing, Qi, Xue i Jin-Ye są materialną podstawą Shen. Dlatego reż stany nadmiaru lub osłabienia tych substancji prowadzą bezpośrednio do zaburzeń funk­cji Shen.

Shen, w połączeniu z Qi i Xue, tworzy tzw. Trzy Skarby (San Bao). Ta materializacja świadomości i psychiki człowieka jest tym, co różni Shen od pojęcia ducha, świadomości, stanu nastroju i witalności w sensie myśli zachodniej. Lekarz, obserwując pacjenta, oceniając wygląd jego oczu (Shen uwidacznia się w oczach), ustala stan aktualny Shen u badanego. Może być on bujny lub niedożywiony.

Tradycyjna Medycyna Chińska rozróżnia wiele odmian Shen, które porównać można do różnych, duchowo-intelektualnych rozmiarów Shen: Hun (czysta dusza), Po (dusza-ciało), Xin (serce), Yi (siła wyobraźni), Zhi (siła woli), Si (zastanawianie się), Zhi (mądrość) i Lu (zdolność planowania).

Jak wynika z powyższego opisu medycyna chińska wiąże psychikę ludzką ściśle z ciałem. Nie istnieje, jak typowe dla medycyny zachodniej, oddzielne traktowanie zaburzeń psychiki i schorzeń cielesnych. Shen gromadzony jest w obiegu serca w Xue i Yin serca. Jego zadaniem jest:
- ożywianie ciała i świadomości
- wykształcanie osobowości.

Zaburzenia funkcji  Shen
Obraz zaburzeń funkcji Shen wynikać może z przekazania potomstwu już osłabionej formy wrodzonej Shen lub ze stanów zaburzeń Shen wynikłych po urodzeniu. Pewne cechy charakterologiczne, dotyczące osobowości dziecka, mogą być nabyte od rodziców. Także wyjątkowe uzdolnienia mają najczęściej charakter dziedziczny. W przeważającej ilości jednak zaburzenia funkcji Shen dotyczą jego części nabytej po porodzie.

Zaburzenia funkcji Shen dotyczyć mogą osłabienia funkcji ożywiającej cały organizm lub zaburzeń ożywienia pojedynczych obiegów czynnościowych, jak również zaburzeń świadomości. Taki człowiek ma spowolnione ruchy, a jego aktywność jest znacznie ograniczona. Stany te mogą być mniej lub bardziej za­awansowane. Dotyczyć one mogą ogólnego samopoczucia, ale mogą również przybierać formy wyraźnie patologiczne jak np. formę stanów depresyjnych.
Dużą rolę w powstawaniu zaburzeń Shen odgrywają przeżyte wstrząsy psy­chiczne, które pozostawiają czasami na cale życie uszczerbki Shen.

Gwałtowne emocje, nadmiar szczęścia i wrażeń prowadzi do nadmiernie wybujałego Shen objawiającego się zmianami psychicznymi wykraczającymi poza normę. Dotyczą one najczęściej zaburzeń koncentracji i nieładu w naj­bliższym otoczeniu. Brak zdolności planowania, przewidywania i bezmyślność są również formami zaburzeń Shen.

 Fohow Sanbao Oral Liquid z cordycepsem:

Źródło: Medycyna chińska w praktyce., Hamid Montakab; "Podstawy teoretyczne Tradycyjnej Medycyny Chińskiej", Dr Tadeusz Błaszczyk.