Grzyby z rodzaju Cordyceps, a szczególnie Cordyceps sinensis, od wieków cieszą się ogromnym szacunkiem w tradycyjnej medycynie chińskiej i tybetańskiej. Ich wyjątkowe właściwości zdrowotne sprawiają, że były stosowane jako remedium na osłabienie, niską odporność, choroby układu oddechowego oraz serca. Współczesna medycyna i nauka zaczynają coraz bardziej doceniać potencjał tego grzyba, a badania potwierdzają jego liczne prozdrowotne właściwości. W artykule przeanalizujemy, jak Cordyceps był stosowany dawniej, oraz jakie miejsce zajmuje we współczesnej terapii.
Historia zastosowania Cordyceps w tradycyjnej medycynie chińskiej (TCM)
Cordyceps sinensis, znany także jako maczużnik chiński, od ponad tysiąca lat jest używany przez ludy Azji Wschodniej, zwłaszcza w Chinach i Tybecie. Jego niezwykłe właściwości odkryto przez przypadek, gdy nomadzi na Płaskowyżu Tybetańskim zauważyli, że ich jaki, pasące się w miejscach obfitujących w Cordyceps, były silniejsze i zdrowsze.
Z czasem, Cordyceps stał się cennym lekiem w medycynie chińskiej, zwłaszcza w leczeniu chorób związanych z układem oddechowym, sercowo-naczyniowym, a także w poprawie ogólnej witalności. Tradycyjnie był przygotowywany jako gorący napój, który miał za zadanie przywracać siły witalne, zwiększać odporność oraz pomagać w regeneracji po wyczerpującej pracy lub chorobie. W Tybecie i Nepalu znany był jako „złota medycyna” i był używany nie tylko przez miejscową ludność, ale także przez mnichów buddyjskich, którzy spożywali go, aby zwiększyć swoją duchową siłę i wytrzymałość.
Tradycyjne formy przygotowania Cordyceps
Najbardziej popularną formą używania Cordyceps w TCM było sproszkowanie suszonego owocnika i spożywanie go w postaci herbaty lub dodawanie do potraw. Współcześnie popularne są również ekstrakty, nalewki oraz kapsułki z wyciągami z tego grzyba. W tradycyjnej kulturze ludów Tybetu, Cordyceps był również stosowany w połączeniu z innymi ziołami i preparatami, co miało wzmocnić jego działanie. Jego stosowanie było szerokie, od leczenia chorób płuc, poprzez wzmacnianie układu odpornościowego, aż po poprawę sprawności seksualnej.
Współczesne badania naukowe nad Cordyceps
Współczesna nauka potwierdza wiele z tradycyjnych zastosowań Cordyceps. Badania kliniczne wykazały, że ekstrakty z Cordyceps mogą wpływać na poprawę funkcji układu oddechowego, wzmacniać odporność oraz działać antyoksydacyjnie. Odkryto również, że Cordyceps może mieć działanie przeciwnowotworowe, a także wpływa na regulację poziomu cukru we krwi, co czyni go potencjalnym wsparciem w leczeniu cukrzycy.
Jednym z najbardziej fascynujących obszarów badań nad Cordyceps jest jego zdolność do zwiększania produkcji ATP – podstawowej jednostki energii w komórkach. To właśnie dzięki temu mechanizmowi Cordyceps może przyczyniać się do zwiększenia wytrzymałości fizycznej i psychicznej, co czyni go atrakcyjnym suplementem dla sportowców oraz osób starszych, cierpiących na chroniczne zmęczenie.
Zastosowanie we współczesnej terapii
Obecnie, Cordyceps zyskuje popularność jako suplement diety w wielu krajach na całym świecie, nie tylko w Azji. Jest powszechnie dostępny w formie kapsułek, proszku oraz ekstraktów, które są stosowane jako wsparcie w terapii różnych schorzeń. Wśród najczęstszych zastosowań znajduje się wspieranie leczenia astmy, chronicznego zmęczenia, chorób serca, a także jako środek wzmacniający układ odpornościowy.
Dodatkowo, Cordyceps jest coraz częściej stosowany jako naturalny środek wspomagający walkę z nowotworami. Związki aktywne zawarte w grzybie, takie jak kordycepina, wykazują działanie antyoksydacyjne i przeciwnowotworowe, co sprawia, że może on być stosowany jako terapia uzupełniająca w leczeniu nowotworów. W badaniach klinicznych obserwuje się również jego korzystny wpływ na regulację poziomu glukozy we krwi oraz na poprawę funkcji wątroby i nerek.
Zarówno w tradycyjnej, jak i współczesnej medycynie, Cordyceps odgrywa znaczącą rolę jako środek wspomagający zdrowie na wielu płaszczyznach. Jego zdolność do wzmacniania układu odpornościowego, poprawy wydolności fizycznej oraz wspomagania leczenia poważnych schorzeń czyni go jednym z najbardziej obiecujących suplementów diety XXI wieku. Chociaż wiele badań nad jego właściwościami wciąż trwa, to już teraz jest uznawany za jeden z najbardziej wartościowych produktów pochodzenia naturalnego, który może znaleźć zastosowanie w nowoczesnej terapii.
Źródło:
Postępy Fitoterapii 4/2011, Ewa Karpińska, Biostymulujące właściwości entomopatogenicznych grzybów z rodzaju Cordyceps. Instytut Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich w Poznaniu, Dyrektor Instytutu: prof. dr hab. Grzegorz Spychalski