Blog wpisy
Naczynia mają związek z sercem, którego esencja przejawia się w kolorycie twarzy. Należy jednak pamiętać, że jednocześnie serce jest kontrolowane przez nerki. Skóra ma związek z płucami, których esencja przejawia się poprzez włosy na skórze. Jednocześnie płuca są kontrolowane przez serce. Ścięgna są związane z wątrobą, a wyrazem jej esencji są paznokcie. Wątroba zaś jest kontrolowana przez płuca. Tkanki ciała i mięśnie mają związek ze śledzioną, której esencja przejawia się w wyglądzie ust. Śledzionę kontroluje wątroba. Kości i szpik mają związek z nerkami, które wpływają na stan włosów na głowie. Nerki są pod kontrolą śledziony.
Nadmierne spożycie słonych pokarmów zagęszcza krew, utrudnia jej krążenie i zmienia jej kolor. Brak umiaru w spożywaniu pokarmów gorzkich powoduje przesuszenie i marszczenie skóry oraz wypadanie włosów. Nieumiarkowanie w spożywaniu ostrych produktów może wywoływać skurcze, drżenie i osłabienie paznokci. Spożywanie zbyt dużych ilości kwaśnego jedzenia może sprawiać, że skóra będzie szorstka, gruba i pomarszczona, a usta spękane. Na skutek nadmiaru słodyczy pojawia się ból kości i wypadają włosy. Wszystkie wspomniane objawy są następstwem nadużywania pięciu smaków.
Mówi się, że smak gorzki korzystnie wpływa na serce, ostry na płuca, słodki na śledzionę, kwaśny na wątrobę, a słony na nerki. Ale bynajmniej nie oznacza to, że można tych smaków nadużywać.
Qi pięciu narządów zang przejawia się na twarzy. Widoczny na niej kolor zielony o odcieniu więdnącej rośliny albo żółty o odcieniu podobnym do Fruktus ponceri, lub kolor czarny jak zgliszcza i barwa skrzepłej, pociemniałej od zastoju krwi, albo biały jak biel kości - to kolory śmierci. Natomiast zieleń nefrytu, czerwień koralu, kolor żółty jak podbrzusze kraba, biel smalcu wieprzowego lub czerń piór kurczaka to kolory życia.
Tak więc kolor, który ma dobroczynny wpływ na serce, jest podobny do barwy białej jedwabnej tkaniny spowijającej cynober. Kolor wspierający wątrobę jest jak biały jedwab otulający zieleń. Barwą śledziony jest kolor białej chusteczki, w którą zawinięto Fruktus trichosanthis. Kolorem nerek jest kolor chusteczki, w którą owinięto purpurowy przedmiot. To są to prawidłowe barwy na twarzy.
Pięć kolorów i pięć smaków ma związek z pięcioma narządami zang. Dlatego można powiedzieć, że kolor biały i smak ostry są związane z płucami, czerwony i gorzki z sercem, zielony i kwaśny z wątrobą, żółty i słodki ze śledzioną, a czarny i słony z nerkami. Można też dodać, że kolor biały jest powiązany ze skórą, czerwony z naczyniami, zielony ze ścięgnami, żółty z tkankami ciała, a czarny z kośćmi.
Jing, esencja pięciu zang i sześciu fu, dwanaście kanałów i kolaterali - wszystkie one koncentrują się w oczach, podczas gdy cały szpik skupia się w mózgu. Ścięgna łączą kości i stawy. Krew i płyny ciała są pod kontrolą serca, a płuca zarządzają qi. Cztery kończyny i dwanaście stawów stanowią główne szlaki kanałów, szpiku, ścięgien, krwi i qi.
Wątroba przechowuje krew. W ciągu dnia dostarcza krwi, aby podtrzymać ruch i aktywność, oraz zapewnia jej krążenie w kanałach i kolateralach. W nocy, podczas snu, krew powraca do wątroby. Dzięki prawidłowemu odżywieniu wątroby przez krew sprawnie działa zmysł wzroku. Dobre ukrwienie stóp umożliwia chodzenie, ręce odżywione przez krew mogą chwytać, a odpowiednio zaopatrzone w nią palce pozwalają trzymać i nosić.
Wszystkim zaburzeniom można przypisać do, że qi i krew nie docierają do pewnych miejsc w ciele – strumieni, dolin i zagłębień - żeby posłużyć się określeniami punktów akupunkturowych. Kiedy w określonych obszarach brakuje qi i krwi, patogenny wiatr zyskuje dostęp do ciała i może w nie wniknąć, powodując syndrom bi (syndrom zablokowania) i skurcze.
W ciele istnieje dwanaście obszarów pomiędzy mięśniami, wzdłuż których płynie energia, i wiele drobnych skupisk energii, znajdujących się w małych przestrzeniach między mięśniami, nie wliczając w to dwunastu punktów shu (strumieni). Są to obszary, w których gromadzi się wei qi (qi obronne), aby chronić ciało. Jednocześnie miejsca te stanowią bramy, przez które mogą wnikać szkodliwy wiatr i inne czynniki patogenne. Dlatego właśnie, gdy poprzez te punkty wdziera się patogeny wiatr, należy je nakłuwać w celu rozproszenia patogenu. Podstawą biegłości w diagnozie jest znajomość pulsów pięciu narządów zang. Żeby zaś trafnie je uchwycić i w pełni zrozumieć, trzeba znać etiologię.
Jeśli na przykład ktoś cierpi na ból w szczytowej części głowy, jest to spowodowane nadmiarem w górze i niedoborem w dole. Choroba ta związana jest z kanałami shaoyin stopy (nerek) i taiyang stopy (pęcherza moczowego). Jeżeli choroba się pogłębia, może przemieścić się do nerek, wywołując zawroty głowy, zamglone widzenie i głuchotę. Jest to przykład sytuacji odwrotnej - z niedoborem w górze i nadmiarem w dole. W takim przypadku zaburzenie dotyczy kanałów shaoyang stopy (pęcherzyka żółciowego) i jueyin stopy (wątroby).
Gdy choroba nadal się pogłębia, przemieszcza się do śledziony, wywołując rozpieranie w brzuchu, odczucie pełności w klatce piersiowej i ból w okolicy żeber. Objawy te są spowodowane tym, że qi zostało zablokowane w dole i nie może wznosić się do górnej części ciała. W tym przypadku zastój występuje w kanałach taiyin stopy (śledziony) i yangming stopy (żołądka).
Kaszel, astma, utrudnione oddychanie, odczucie pełności rozpierania w klatce piersiowej są przejawami choroby w kanałach yangming ręki (jelita grubego) i taiyin ręki (płuc). Z kolei rozdrażnienie i ból głowy oraz odczucie zablokowania przepony wynikają z zaburzenia w kanałach taiyang ręki i shaoyin ręki.
Właściwości pulsu, opisywane jako puls mały, wielki, ślizgający, szorstki, powierzchniowy czy głęboki, mogą być wyczuwane i rozróżniane za pomocą trzech palców. Dzięki wykryciu subtelnych zmian w obrazie tętna, da się prawidłowo określić stan pięciu narządów zang.
Pięć narządów zang ma związek z pięcioma dźwiękami, dlatego dźwięki również mogą być przydatne do postawienia diagnozy. Obserwuje się też pięć kolorów, dostrzegając w nich wyraz esencji narządów. Jeśli potrafimy połączyć informacje, których dostarczają kolory, dźwięki i właściwości tętna, różnicowanie będzie trafne, a diagnoza kompletna.
Zatem jeśli twarz pacjenta przybiera kolor czerwony, a puls jest szybki strunowaty, można się domyślić, że qi jest zablokowane w nadbrzuszu, w punkcie zhongwan. Powoduje to zaburzenie trawienia i stan zwany xin bi (zablokowanie serca).
Syndrom bi serca nie ogranicza się do dolegliwości stawów. Może być też wywołany atakiem zewnętrznego patogenu. Inna możliwa przyczyna to osłabienie qi serca na skutek nadmiaru rozmyślania i zmartwień. Ciało wtedy staje się podatne na atak patogenu, który może wyniknąć w nadbrzusze i spowodować zablokowanie qi.
Jeśli twarz pacjenta przybiera kolor biały, a jednocześnie puls jest szybki, powierzchniowy i pusty, niedoborowy w górze i nadmiarowy w dolnej warstwie, sam pacjent zaś jest niespokojny i ma skurcze, jest to wywołane zablokowaniem qi w klatce piersiowej - to obraz astmy i niedoboru płuc. Stan niedoboru płuc jest określany jako bi płuc (zablokowanie płuc). Doprowadzić do niego może aktywność seksualna po wypiciu nadmiaru wina.
Gdy na twarzy widać kolor zielony, a puls jest długi i strunowaty, przyczyną jest zablokowanie zablokowanie qi w śródbrzuszu i w obszarze podżebrowym. Określa się to jako bi wątroby. Stan ten wywołany jest wpływem zimna i wilgoci, a przejawem patologii jest na przykład przepuklina. Towarzyszą temu ból pleców, ból głowy i zimne stopy.
Jeśli na twarzy widzimy kolor żółty, a puls jest wielki i niedoborowy, powodem zaburzenia jest zablokowanie qi w podbrzuszu na skutek niedoboru śledziony i zbuntowanego przepływu qi nerek w górę. Prowadzi to do zastoju qi, a z czasem do przepukliny rozworu przełykowego.
Gdy twarz ma odcień czarny, a puls jest twardy i wielki, przyczyną jest zablokowanie qi w podbrzuszu, tuż nad genitaliami. Jest to stan bi nerek, który może być następstwem kąpieli wieczorem tuż przed położeniem się do snu.
Na podstawie pięciu kolorów można postawić dokładną diagnozę. Jeżeli widzimy żółty kolor na twarzy i zielone oczy albo żółtą twarz i czerwone oczy, lub też żółtą twarz z białymi oczami, czy też żółtą twarz z czarnymi oczami, są to objawy chorób które można uleczyć. Ale jeśli twarz nabiera zielonkawego odcienia, a oczy są zaczerwienione, lub gdy twarz jest czerwona, a oczy białe, albo gdy twarz jest zielonkawa, oczy zaś czarne, lub na twarzy widać czarny kolor, a oczy są białe, czy też twarz jest czerwona, oczy zaś zielone - wszystkie te kombinacje odcieni na twarzy wskazują na nadchodzącą śmierć.
Dzieje się tak dlatego, że dopóki twarz ma kolor żółty, śledziona zachowuje swoją zdolność do odżywiania ciała, natomiast gdy twarz przybiera inny odcień, świadczy to o tym, że odżywcza funkcja śledziony ustała i w wyniku tego nieuchronnie nastąpi śmierć.
Źródło: "Kanon Medycyny Chińskiej Żółtego Cesarza" Maoshing Ni
